Than hoạt tính lọc nước

Than hoạt tính lọc nước là giải pháp hàng đầu trong việc cải thiện chất lượng nước uống. Hiện tại, hầu hết các hệ thống lọc nước đều tích hợp ít nhất một tầng lọc than hoạt tính để đảm bảo nước đầu ra đạt tiêu chuẩn an toàn tuyệt đối.

I. Than hoạt tính là gì?

Than hoạt tính (Activated Carbon - Được gọi chính xác là cacbon hoạt tính) là vật liệu cacbon có cấu trúc xốp được tạo thành thông qua quy trình hoạt hóa ở nhiệt độ cao từ 700-1000°C. Điểm đặc biệt nổi bật của vật liệu lọc than hoạt tính là diện tích bề mặt khổng lồ có thể đạt 500-2500 m²/g.

Thành phần cấu tạo tiêu chuẩn:

• Cacbon tinh khiết: 90%
• Kim loại kiềm và tro bụi: 10%

Cấu trúc đặc biệt của than hoạt tính:

• Mạng lưới lỗ xốp với kích thước từ nano - micro: Tạo ra một hệ thống mao mạch phức tạp với hàng triệu lỗ nhỏ li ti, mỗi lỗ đều có khả năng bắt giữ và giữ chặt các phân tử chất ô nhiễm.
• Cấu trúc mao mạch khe rỗng: Gia tăng diện tích bề mặt tiếp xúc, tạo ra lực hút mạnh, đảm bảo quá trình hấp phụ diễn ra hiệu quả tối đa với các chất độc hại có trong nước.

-> Tìm hiểu chi tiết về: Tính chất và cấu trúc than hoạt tính

II. Thông số kỹ thuật và tiêu chuẩn chất lượng than hoạt tính lọc nước

Đánh giá chất lượng than hoạt tính dựa trên các thông số kỹ thuật tiêu chuẩn được ngành công nghiệp thống nhất. Những chỉ số VITEKO đề cập bên dưới là yếu tố quyết định trực tiếp đến hiệu quả lọc nước và tuổi thọ sản phẩm.

2.1. Các chỉ tiêu quan trọng

Chỉ tiêu kỹ thuật	Giá trị tiêu chuẩn	Ý nghĩa thực tế
Chỉ số Iodine	950-1100mg/g	Thước đo diện tích bề mặt và sức mạnh hấp phụ
Khả năng hấp phụ	40-60%	Tỷ lệ phần trăm chất bẩn được giữ lại
Hấp phụ Benzen	23-33%	Khả năng xử lý chất hữu cơ bay hơi
Methylene Blue	130-170mg/g	Đánh giá năng lực khử màu nước
Độ cứng cơ học	85-95%	Khả năng chống vỡ và độ bền
Hàm lượng tro	3-5%	Mức độ tinh khiết của sản phẩm
Độ ẩm tối đa	≤5-6%	Mức độ khô ráo đảm bảo chất lượng
Độ pH	7-11	Tính chất axit/kiềm của than

Nguyên tắc lựa chọn: Chỉ số Iodine cao hơn cho thấy khả năng lọc mạnh hơn. Đây là tiêu chí hàng đầu khi đánh giá đánh giá than hoạt tính loại nào tốt nhất.

2.2. Kích thước/Mesh tiêu chuẩn

• 4-8 mesh (2.38-4.75mm): Thích hợp cho bể lọc nước công suất lớn
• 8-20 mesh (0.85-2.38mm): Sử dụng phổ biến nhất, đa năng
• 12-40 mesh (0.35-1.41mm): Ưu tiên cho máy lọc nước gia đình
• 30-60 mesh (0.25-0.50mm): Chuyên dụng cho lọc tinh khiết cao

Chọn mesh phù hợp với mục đích sử dụng quyết định đến tuổi thọ và chi phí vận hành của toàn bộ hệ thống lọc nước. Kích thước hạt càng nhỏ, diện tích tiếp xúc càng lớn nhưng lại tạo ra áp suất cao hơn trong hệ thống. Ngược lại, hạt lớn hơn cho phép nước chảy dễ dàng nhưng thời gian tiếp xúc có thể không đủ để hấp phụ hoàn toàn.

2.3. Đặc tính vật lý cơ bản

• Tỷ trọng: 650-700kg/m³
• Hình dạng: Viên hình trụ màu đen bóng
• Quy cách tiêu chuẩn: Bao 25kg
• Tuổi thọ thực tế: 1-4 năm tùy điều kiện vận hành

Những thông số vật lý phản ánh chất lượng thực tế của than hoạt tính. Tỷ trọng sẽ đảm bảo độ xốp tối ưu - không quá nhẹ khiến mất khả năng hấp phụ, cũng không quá nặng gây cản trở dòng chảy. Hình dạng viên trụ màu đen bóng (hình dạng cơ bản)  không chỉ thuận tiện cho việc vận chuyển mà còn cho thấy quá trình carbonization hoàn hảo.

III. Các loại than hoạt tính lọc nước

Thị trường than hoạt tính hiện có đa dạng sản phẩm với các đặc tính và công dụng riêng. Khi mua than hoạt tính, người mua nên nắm vững đặc điểm của từng loại vì nó sẽ hỗ trợ quá trình chọn lựa sản phẩm sao cho đáp ứng đúng nhu cầu sử dụng một cách tốt nhất.

3.1. Than hoạt tính dạng bột (PAC)

Loại than hoạt tính dạng bột sở hữu kích thước hạt nhỏ đã tạo nên diện tích bề mặt tiếp xúc lớn với khả năng hấp phụ mạnh mẽ.

• Kích thước: 0.2-0.5mm
• Ứng dụng: xử lý nước công nghiệp, khử mùi, khử màu,…
• Ưu điểm: diện tích bề mặt lớn, hấp phụ nhanh

Lưu ý: Mặc dù kích thước hạt nhỏ của than hoạt tính dạng bột (PAC) giúp tăng cường khả năng hấp phụ, tuy nhiên khi sử dụng và bảo quản sẽ có thể trở nên khó khăn hơn.

3.2. Than hoạt tính dạng hạt/mảnh (GAC)

Than hoạt tính dạng hạt/mảnh sẽ có kích thước lớn hơn dạng bột (Khoảng từ 0.2 đến 5mm hoặc hơn), hình dạng hạt/mảnh không đồng nhất. Loại than này nổi bật nhờ khả năng hấp phụ, độ bền cơ học cao và khả năng chống rửa trôi tốt khi tiếp xúc với nước.

• Kích thước: 1-5mm
• Ứng dụng: xử lý nước cấp, nước thải, lọc khí,…
• Ưu điểm: độ bền cao, khả năng tái sinh cao

Than hoạt tính GAC hoạt động theo cơ chế hấp phụ, nghĩa là các tạp chất, hóa chất hoặc hợp chất hữu cơ trong nước sẽ bị giữ lại trên bề mặt và trong cấu trúc xốp của than. Nếu nước chảy quá nhanh, thời gian tiếp xúc giữa nước và than sẽ không đủ, làm giảm hiệu quả hấp phụ.

3.3. Than hoạt tính dạng viên/khối (SBAC)

Than hoạt tính dạng viên/khối (SBAC), người dùng hay thường gọi là than hoạt tính viên nén. Có hình dạng trụ màu đen, độ cứng cơ học cao, khả năng hấp phụ hiệu quả, không dễ cháy và hoàn toàn không gây độc hại.

• Kích thước: 4-10mm (viên hình trụ 2-4cm)
• Ứng dụng: bể lọc nước giếng khoan, hệ thống lọc sinh hoạt,…
• Ưu điểm: dễ sử dụng, tuổi thọ cao

SBAC có cấu trúc chặt hơn so với dạng hạt, nên khả năng thẩm thấu của nước/khí qua khối lọc chậm hơn. Nếu tốc độ dòng nước quá cao, áp suất tăng sẽ làm giảm hiệu quả hấp phụ và có thể gây nứt hoặc phá vỡ cấu trúc than.

Ngoài các loại than công nghiệp, còn có một số loại than hoạt tính tự nhiên phổ biến như: than gáo dừa, than từ gỗ, và than từ tre,… Chúng được sản xuất từ nguyên liệu sinh học, có khả năng hấp phụ tốt, phù hợp cho các ứng dụng như lọc nước, khử mùi, lọc không khí,…

IV. Tác dụng than hoạt tính trong lọc nước

Tác dụng than hoạt tính trong lọc nước chính là thể hiện khả năng xử lý toàn diện các loại chất ô nhiễm khác nhau thông qua cơ chế hoạt động phức tạp và hiệu quả. Hiểu rõ cơ chế này sẽ giúp người dùng tối ưu hóa việc sử dụng và đạt hiệu quả lọc nước cao nhất.

4.1. Cơ chế lọc nước của than hoạt tính

Than hoạt tính lọc nước dựa trên 2 cơ chế chính:

• Hấp phụ vật lý: Lực hút phân tử mạnh mẽ giữ chặt các chất ô nhiễm, các chất bẩn bị bẫy trong hệ thống lỗ xốp phức tạp. Quá trình không thể đảo ngược một khi đã hoàn thành.
• Hấp phụ hóa học: Phản ứng trên bề mặt cacbon (VD: Clo + Cacbon → ion clorua), chuyển đổi chất độc thành các hợp chất an toàn, phản ứng một chiều đảm bảo lâu dài.

Nhờ vào 2 cơ chế lọc nước trên, chất lượng nước sau khi lọc qua bằng than hoạt tính được tốt hơn, sạch hơn, cặn bẩn, mùi hôi và các chất độc hại cũng không còn nữa.

4.2. Khử hóa chất và khí độc hại

Khử clo dư thừa với hiệu suất 99%:

• Loại bỏ hoàn toàn mùi clo khó chịu từ nước máy
• Ngăn ngừa tác hại của clo đối với da và tóc
• Cải thiện rõ rệt hương vị nước uống hàng ngày

Hấp phụ các hợp chất hữu cơ bay hơi:

• Benzen, toluene, xylene từ công nghiệp
• Các chất từ sơn, keo dán, nhựa tổng hợp
• Khí thải độc hại như H2S, SO2, CO2H2S, SO2, CO2

Khả năng loại bỏ đồng thời cả chất vô cơ và hữu cơ chính là ưu thế cạnh tranh mà ít công nghệ lọc nào có thể so sánh được. Hiệu quả xử lý cao và ổn định kết hợp với chi phí vận hành thấp khiến than hoạt tính trở thành giải pháp tối ưu cho việc cải thiện chất lượng nước sinh hoạt.

4.3. Xử lý độc tố từ môi trường

Thuốc trừ sâu và thuốc bảo vệ thực vật:

• Loại bỏ dư lượng thuốc trừ sâu tích tụ trong nước
• Hấp phụ các hoạt chất sinh học nguy hiểm
• Bảo vệ sức khỏe khỏi nguy cơ ngộ độc mạn tính

Chất tẩy rửa và dầu mỡ công nghiệp:

• Hấp phụ chất hoạt động bề mặt từ xà phòng
• Loại bỏ dầu mỡ thải từ các nhà máy
• Xử lý hiệu quả nước thải sinh hoạt ô nhiễm

Các hợp chất phenol và độc tố khác:

• Chất gây ung thư từ sản phẩm nhựa
• Hợp chất độc từ thuốc diệt côn trùng
• Độc tố từ rác thải công nghiệp không được xử lý

Đặc biệt quan trọng là khả năng loại bỏ các hợp chất nguy hiểm thường không được phát hiện bằng mắt thường. Cơ chế hấp phụ chọn lọc của than hoạt tính đảm bảo loại bỏ hiệu quả các chất độc hại trong khi giữ lại các khoáng chất có lợi, tạo ra nguồn nước an toàn tuyệt đối.

4.4. Lọc các kim loại nặng (mức độ nhất định)

Kim loại có độ độc cao:

• Chì: Ngăn ngừa tổn thương não bộ, đặc biệt nghiêm trọng ở trẻ em
• Thủy ngân: Bảo vệ hệ thần kinh trung ương khỏi tổn thương
• Cadmium: Phòng ngừa tổn thương gan, thận mãn tính

Kim loại gây ô nhiễm thông thường:

• Sắt, mangan: Loại bỏ vị kim loại và màu sắc lạ
• Kẽm, đồng: Ngăn ngừa ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa

Lưu ý: Than hoạt tính chỉ xử lý kim loại nặng ở mức độ nhất định. Đối với nguồn nước bị nhiễm kim loại nặng nghiêm trọng, cần phối hợp thêm công nghệ thẩm thấu ngược để đạt hiệu quả tối ưu.

4.5. Cải thiện tính chất của nước

Khử màu sắc bất thường hiệu quả:

• Nước vàng do sắt, mangan hòa tan
• Nước nâu từ các chất hữu cơ phân hủy
• Nước đục do tảo, vi sinh vật phát triển

Loại bỏ mùi khó chịu:

• Mùi trứng thối từ khí H2S
• Mùi clo sát trùng nồng nặng
• Mùi tanh từ tảo và vi khuẩn phát triển

Cải thiện hương vị nước:

• Loại bỏ vị đắng từ kim loại hòa tan
• Khử vị mặn từ các loại muối
• Tạo ra vị nước ngọt tự nhiên dễ uống

Không chỉ dừng lại ở khả năng loại bỏ chất độc hại, than hoạt tính còn biến đổi, cải thiện đồng thời cả màu sắc, mùi vị của nước sinh hoạt và nước uống hằng ngày.

V. Than hoạt tính lọc nước dùng được trong bao lâu

Tuổi thọ của than hoạt tính phụ thuộc vào nhiều yếu tố quan trọng bao gồm chất lượng nước đầu vào, tần suất sử dụng và điều kiện bảo quản. Khi chúng ta nắm rõ thông tin này, ưu chi phí sẽ được tối ưu hơn đồng thời cũng đảm bảo hiệu quả lọc nước liên tục.

5.1. Thời gian sử dụng trung bình của than hoạt tính

Hệ thống lọc nước gia đình (3-6 tháng):

• Máy lọc nước tại vòi: 3-4 tháng với sử dụng trung bình
• Bình lọc nước để bàn: 4-5 tháng cho gia đình 4-5 người
• Hệ thống lọc tổng: 5-6 tháng với nước đầu vào chất lượng tốt

Bể lọc nước giếng khoan (6-12 tháng):

• Nước giếng sạch ít ô nhiễm: 10-12 tháng
• Nước giếng ô nhiễm mức độ trung bình: 6-8 tháng
• Nước giếng ô nhiễm nặng: 4-6 tháng cần thay thế

Than hoạt tính cao cấp (3-4 năm):

• Than hoạt tính nhập khẩu chất lượng cao
• Sử dụng với nguồn nước ít ô nhiễm
• Bảo trì đúng quy trình và định kỳ

5.2. Yếu tố ảnh hưởng đến tuổi thọ than hoạt tính

Chất lượng nước đầu vào:

• Nước nhiễm kim loại nặng: Giảm 50% tuổi thọ dự kiến
• Nước chứa nhiều hóa chất: Giảm 40% thời gian sử dụng
• Nước có nhiều cặn bẩn lơ lửng: Giảm 30% hiệu quả

Lưu lượng nước qua hệ thống:

• Lưu lượng cao: Than nhanh chóng đạt điểm bão hòa
• Lưu lượng thấp: Than sử dụng được lâu hơn
• Thời gian tiếp xúc tối ưu: 3-5 phút cho hiệu quả tốt nhất

Mức độ ô nhiễm trong nước:

• Ô nhiễm nhẹ: Sử dụng được thời gian dài
• Ô nhiễm vừa phải: Tuổi thọ ở mức trung bình
• Ô nhiễm nghiêm trọng: Cần thay thế thường xuyên

Loại than hoạt tính sử dụng:

• Than hoạt tính gáo dừa: Tuổi thọ cao nhất từ 6 - 12 tháng
• Than đá hoạt tính: Tuổi thọ ở mức trung bình từ 3 - 6 tháng
• Than hoạt tính vỏ trấu: Tuổi thọ ở mức trung bình từ 3 - 6 tháng

Khi sử dụng, cần lưu ý rằng than hoạt tính có thể bị giảm khả năng hấp phụ khi bị tràn nước hoặc khi chất ô nhiễm bám vào bề mặt. Vì thế mà chúng ta phải kiểm tra và thay thế than định kỳ. Cụ thể, VITEKO sẽ tiếp tục ở nội dung bên dưới.

5.3. Dấu hiệu cần thay thế than hoạt tính lọc nước

Nước có mùi và vị lạ trở lại:

• Mùi clo xuất hiện trở lại rõ rệt
• Vị kim loại trong nước uống
• Mùi hôi khó chịu không thể khử được

Màu sắc nước thay đổi bất thường:

• Nước chuyển sang màu vàng do sắt
• Nước có màu nâu do mangan
• Nước đục, xuất hiện cặn lơ lửng

Lưu lượng nước giảm đáng kể:

• Áp lực nước yếu đi rõ rệt
• Tốc độ lọc chậm hơn bình thường
• Nước chảy không đều và ngắt quãng

Than thay đổi tính chất vật lý:

• Than từ màu đen chuyển sang nâu đỏ
• Xuất hiện cặn bẩn bám dính bề mặt
• Than vỡ vụn bất thường hoặc nát nhão

Nguyên tắc quan trọng: Khi xuất hiện 2 trong 4 dấu hiệu trên, cần tiến hành thay thế than hoạt tính ngay lập tức để đảm bảo chất lượng nước và sức khỏe của người sử dụng.

Xem thêm nội dung: Cách hoàn nguyên - Tái sinh than hoạt tính lọc nước

VI. Bảng giá than hoạt tính lọc nước cập nhật mới nhất

*Bảng báo giá than hoạt tính lọc nước mới cập nhật

Loại than hoạt tính	Nguồn gốc xuất xứ	Giá (VNĐ/kg)
Than hoạt tính dạng bột (PAC)	Việt Nam, Ấn Độ, Trung Quốc	25.000 - 35.000
Than hoạt tính dạng hạt (GAC)	Hà Lan, Trung Quốc, Ấn Độ, Việt Nam	25.000 - 30.000
Than hoạt tính gáo dừa	Việt Nam	25.000 - 90.000
Than đá hoạt tính	Việt Nam	45.000 - 70.000
Than hoạt tính vỏ trấu	Việt Nam	50.000 - 80.000
Than hoạt tính dạng viên nén	Việt Nam	70.000 - 120.000

LƯU Ý: Giá than hoạt tính lọc nước mà VITEKO đưa ra có mục đích giúp khách hàng tham khảo. Mức giá trên có thể thay đổi tùy vào nơi bán than hoạt tính, nguồn gốc xuất xứ (nơi sản xuất), độ tinh khiết, kích thước/mesh,…

Ngoài ra khi mua than hoạt tính với số lượng lớn thì chi phí cần đầu tư cũng khác với khi mua lẻ. Cụ thể, 1kg có giá khoảng 25.000VNĐ, nhưng khi mua 25kg trở lên, than hoạt tính theo giá sỉ thì chỉ từ 600.000VNĐ, quý khách sẽ tiết kiệm hơn.

VII. Hướng dẫn sử dụng và bảo quản than hoạt tính lọc nước

Hiểu rõ cách dùng than hoạt tính lọc nước quyết định trực tiếp đến hiệu quả lọc và tuổi thọ của sản phẩm. Than hoạt tính chất lượng cao nhưng nếu sử dụng không đúng cách vẫn không thể phát huy được tối đa hiệu quả.

7.1. Các bước sử dụng than hoạt tính

Sử dụng than hoạt tính cơ bản và đơn giản nhất chỉ trong 4 bước:

• Bước 1: Chuẩn bị than hoạt tính và rửa kỹ để loại bỏ bụi bẩn
• Bước 2: Đặt than hoạt tính vào túi lọc hoặc ngăn lọc chuyên dụng trong hệ thống lọc
• Bước 3: Vận hành cho nước chảy qua lớp than hoạt tính
• Bước 4: Thay thế than hoạt tính định kỳ

Nội dung sẽ được đề cập cụ thể và chính xác hơn qua bài viết: Hướng dẫn cách sử dụng than hoạt tính lọc nước đơn giản, hiệu quả.

7.2. Cách bảo quản than hoạt tính hiệu quả

Bảo quản trước khi đưa vào sử dụng:

• Lưu trữ ở nơi khô ráo, thông thoáng và mát mẻ
• Tránh hoàn toàn ánh nắng trực tiếp và độ ẩm cao
• Đóng kín bao bì để ngăn ngừa hấp thụ tạp chất từ không khí
• Không đặt gần các hóa chất hoặc nguồn mùi mạnh

Bảo quản trong quá trình vận hành:

• Thực hiện vệ sinh định kỳ toàn bộ hệ thống lọc
• Tránh để than khô hoàn toàn trong thời gian dài
• Kiểm tra và thay thế khi phát hiện dấu hiệu hư hỏng
• Ghi chép thời gian sử dụng để theo dõi tuổi thọ

Tái sử dụng than hoạt tính:

• Phơi khô hoàn toàn trước khi tiến hành rửa sạch
• Rửa bằng nước sạch, tuyệt đối không sử dụng hóa chất
• Giới hạn tối đa 2-3 lần tái sinh cho mỗi lô than
• Thay thế hoàn toàn khi hiệu quả lọc giảm rõ rệt

-> Xem thêm: Các phương pháp tái sinh - Hoàn nguyên than hoạt tính​

VIII. Địa chỉ mua than hoạt tính chất lượng, đáng tin cậy

Khi cần mua than hoạt tính, khâu lựa chọn địa chỉ bán than hoạt tính uy tín là rất quan trọng. Mặc dù có rất nhiều nơi bán sản phẩm trên thị trường nhưng rất khó để người dùng chọn ra một cửa hàng uy tín để hợp tác mua bán than hoạt tính lâu dài.

Than hoạt tính lọc nước mua ở VITEKO là một trong những lựa chọn mà quý khách hàng có thể tham khảo. Chúng tôi không tự nhận bản thân chính là địa chỉ cung cấp và mua bán than hoạt tính tốt nhất. Tuy nhiên, VITEKO hiểu rằng để được khách hàng lựa chọn, tin tưởng cũng như hợp tác lâu dài thì bản thân cần mang lại được “Giá trị mà khách hàng mong muốn”.

Tại đây, VITEKO không chỉ cung cấp thiết bị máy móc công nghiệp, máy lọc nước công nghiệp,… mà còn là nhà cung cấp vật liệu lọc nước tại Việt Nam. Chúng tôi tự hào mang đến cho khách hàng những sản phẩm than hoạt tính lọc nước chất lượng cao với giá thành cạnh tranh nhất.

Uy tín được khẳng định qua thời gian:

• Hơn 5 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực xử lý nước
• Có trên 300 doanh nghiệp tin tưởng sử dụng sản phẩm
• Chứng nhận ISO 9001:2015 về hệ thống quản lý chất lượng
• Giấy phép kinh doanh đầy đủ, minh bạch

Hãy gọi ngay hotline 093 345 5566 để được tư vấn miễn phí về giải pháp than hoạt tính lọc nước phù hợp nhất. VITEKO cam kết mang đến cho bạn sản phẩm chất lượng cao, dịch vụ chuyên nghiệp và giá thành hợp lý nhất. Liên hệ ngay hôm nay để bảo vệ sức khỏe gia đình với nguồn nước sạch an toàn!