I. Máy sấy thăng hoa là gì? Phân loại.

1. Khái niệm

Máy sấy thăng hoa (còn được gọi là máy sấy đông khô) là một loại máy sấy sử dụng phương pháp sấy thăng hoa để sấy khô thực phẩm theo yêu cầu.

Phương pháp sấy thăng là quá trình làm khô sản phẩm đã được cấp đông trong điều kiện môi trường chân không. Ở điều kiện này, khi gia nhiệt thì nước sẽ thăng hoa trực tiếp từ dạng rắn (băng) sang dạng khí. Điều này giúp sản phẩm sấy sau khi tách ẩm vẫn giữ được nguyên hình dạng, màu sắc, mùi vị, dưỡng chất.

Để hiểu rõ hơn về công nghệ sấy thăng hoa, quý khách tham khảo thêm bài viết sau: Sấy thăng hoa là gì? Nguyên lý và ưu nhược điểm

2. Phân loại máy sấy thăng hoa

Có nhiều cách phân loại máy sấy thăng hoa khác nhau, cụ thể:

a. Phân loại dựa vào cấu tạo máy

Căn cứ vào cấu tạo, máy sấy thăng hoa được chia làm 2 loại chình là: Dòng máy sấy thăng hoa tích hợp khả năng cấp đông (Freeze dryer) và dòng máy sấy thăng hoa không có tích hợp khả năng cấp đông (Steam dryer).

Dòng máy sấy thăng hoa không có tích hợp khả năng cấp đông (Steam dryer).

Steam dryer là dòng máy chỉ để thực hiện quá trình thăng hoa của nước trong thực phẩm và sấy khô. Vì thế thực phẩm trước khi đưa vào máy phải được cấp đông bên ngoài.

Nhiệt được cung cấp để thực hiện quá trình thăng hoa của nước trong thực phẩm, xuất phát từ hơi nước. Do đó, khi sử dụng các loại máy Steam dryer, người dùng cần lắp đặt thêm lò hơi ở bên ngoài, để cung cấp hơi nước cho buồng sấy khi cần thiết.

Dòng máy sấy thăng hoa tích hợp khả năng cấp đông (Freeze dryer).

Freeze dryer là dòng máy tích hợp khả năng cấp đông các thực phẩm tươi sống bằng môi chất silicon. Ở giai đoạn cấp đông, môi chất silicon này được làm lạnh sau đó được dịch chuyển tuần hoàn trong buồng cấp đông để đông đá các loại thực phẩm nguyên liệu.

Đến giai đoạn thăng hoa, các môi chất silicon này lại được gia nhiệt để cung cấp nhiệt lượng  thực hiện quá trình thăng hoa, chuyển hóa nước trong thực phẩm từ dạng rắn sang dạng khí.

Quy trình cấp đông và thăng hoa ở dòng máy Freeze dryer vừa là 1 quy trình khép kín từ cấp đông thực phẩm, sấy khô và cho ra thành phẩm. Nhưng các quá trình này được thực hiện độc lập. Do đó dòng Freeze dryer cũng có khả năng xử lý sấy khô nguyên liệu là các loại thực phẩm đã được cấp đông ở ngoài.

b. Phân loại dựa vào công suất sấy

Căn cứ vào công suất sấy, máy sấy thăng hoa được chia làm 2 loại chính là máy sấy thăng hoa công nghiệp và máy sấy thăng hoa mini, gia đình

Máy sấy thăng hoa công nghiệp

Đây là các hệ thống sấy thăng hoa có công suất lớn, có thể sấy được khối lượng từ 50-5000 kg/mẻ. Phù hợp với quy mô sản xuất ở các cơ sở kinh doanh, doanh nghiệp chế biến thực phẩm.

Máy sấy thăng hoa mini gia đình

Là các dòng máy sấy thăng hoa có công suất nhỏ, sấy được từ 5-20 kg/mẻ. Đáp ứng tốt nhu cầu sấy thăng hoa ở các hộ gia đình, phòng thí nghiệm.

Ngoài ra căn cứ vào nguồn gốc xuất xứ có: máy sấy thăng hoa trung quốc, máy sấy thăng hoa nhật bản, máy sấy thăng hoa Mỹ, việt nam.

II. Cấu tạo của máy sấy thăng hoa (Máy sấy đông khô)

Máy sấy thăng hoa thường được cấu tạo từ 6 bộ phận chính gồm: Khoang sấy, hệ thống làm lạnh, bộ phận gia nhiệt, bộ phận bơm hút chân không, hệ thống ngưng tụ hơi nước và bảng điều khiển điện tử.

Chúng ta cùng nhau phân tích chi tiết vai trò và công dụng của từng bộ phận như sau:

1. Khoang sấy

Khoang sấy được làm bằng chất liệu inox 304, có thiết kế với hình trụ tròn, bán cầu hoặc phẳng. Thành khoan sấy dày dặn chịu được va đập mạnh và áp suất bên trong khoang sấy.

Khoang sấy có cấu tạo khép kín, với mục đích tạo ra môi trường có điều kiện nhiệt độ và áp suất lý tưởng để thực hiện quá trình thăng hoa.

2. Hệ thống làm lạnh – Cấp đông nguyên liệu

Vai trò của bộ phận này chính là đông đá nguyên liệu ở nhiệt độ thích hợp trước khi thực hiện quá trình thăng hoa.

Đối với các loại máy sấy thăng hoa có yêu cầu nguyên liệu cấp đông ở nhiệt độ trung bình phải từ -30 độ đến – 45 độ C, thì hệ thống làm lạnh thường sử dụng các thiết bị làm lạnh chuyên nghiệp ở mức cơ bản như máy nén, gas lạnh.

Đối với các loại máy sấy thăng hoa có yêu cầu nguyên liệu cấp đông ở nhiệt độ trung bình từ - 60 độ đến – 90 độ C, thì hệ thống làm lạnh cần trang bị các thiết bị làm lạnh chuyên sâu 2 cấp.

3. Bộ phận bơm chân không

Bộ phận này có vai trò tạo ra môi trường chân không hoàn hảo để thực hiện quá trình thăng hoa của các tinh thể đá trong thực phẩm.

Để áp suất chân không trong buồng sấy đạt từ 15 đến 40 pa thì hệ thống hút chân không phải kín tuyệt đối, và chọn bơm chân không có công suất phù hợp.

4. Bộ phận gia nhiệt

Bộ phận gia nhiệt có vai trò đẩy nhanh quá trình thăng hoa từ thể rắn sang thể khí.. Sau khi thực phẩm được cấp đông và hút chân không. Điện trở của máy sấy thăng hoa sẽ được gia nhiệt đến một nhiệt độ thích hợp đã được cài đặt trước đó, để quá trình thăng hoa được diễn ra theo đúng kế hoạch.

5. Hệ thống ngưng tụ

Hệ thống ngưng tụ có vai trò gom hơi nước từ quá trình thăng hoa của thực phẩm thoát ra bằng cách sấy lạnh ở nhiệt độ - 50 độ C. Quá trình này giúp hơi nước không bị hút ngược trở lại vào thực phẩm, làm cho thực phẩm nhanh khô hơn.

6. Hệ thống điều khiển nhiệt.

Hệ thống điều khiển nhiệt có vai trò theo dõi và kiểm soát nhiệt độ trong suốt quá trình sấy, để luôn đảm bảo, thực phẩm sấy luôn ở mức nhiệt phù hợp nhất. Hệ thống này là một nhân tố quan trọng giúp cho thành phẩm thu hoạch luôn đạt tiêu chuẩn tốt nhất.

III. Nguyên lý làm việc của máy sấy thăng hoa.

Máy sấy thăng hoa hoạt động theo nguyên lý cấp đông nhanh các nguyên liệu. Sau đó, tiến hành giảm áp suất môi trường để các tinh thể đá đông trong nguyên liệu sẽ thăng hoa từ thể rắn sang thể khí, giúp làm khô thực phẩm. Quá trình này trải qua 4 giai đoạn chính:

1.Giai đoạn cấp đông sản phẩm sấy thăng hoa

Thực phẩm tươi sống sẽ được cấp đông nhanh ở nhiệt độ từ -30 đên -50 độ C. Nước có trong thực phẩm sẽ chuyển từ dạng lỏng sang dạng rắn (các tinh thể đá).

Thời gian giai đoạn cấp đông sản phẩm tùy thuộc vào độ dày mỏng của thực phẩm và công suất làm lạnh của từng máy. Thường kéo dài từ 5-15 tiếng.

2.Giai đoạn hút chân không buồng sấy

Khi sản phẩm sấy được cấp đông tới nhiệt độ -30 độ C. Bơm chân không sẽ rút hết không khí bên trong buồng sấy, tạo môi trường chân không. áp suất chân không trong buồng sấy phải đạt từ 15-50pa thì quá trình sấy thăng hoa mới xảy ra và mức áp suất này cần phải duy trì trong suốt quá trình sấy.

3. Giai đoạn gia nhiệt cho sản phẩm thăng hoa

Giai đoạn thăng hoa hơi nước trong môi trường chân không, để hiện tượng thăng hoa xảy ra, nhiệt độ bên trong buồng sấy cần phải được nâng dần lên các mức cao hơn như: -20,-15,-10,-5…10,20,40 độ C. Con số này tùy thuộc vào từng loại sản phẩm sấy.

Điện trở sẽ gia nhiệt để cung cập nhiệt năng thực hiện quá trình thăng hoa chuyển nước từ dạng rắn thành dạng khí dưới dạng hơi nước.

Hơi nước thăng hoa thoát ra ngoài sản phẩm sẽ được hấp thụ lại ở một bộ phận gọi là bẫy nước. 

Nhiệt độ ở bẫy nước thường thấp hơn nhiệt độ môi trường buồng sấy khoảng 20 độ C. Khi hơi nước bay vào bẫy nước, nó sẽ ngay lập tức đông tụ lại thành băng.

Trong môi trường sấy chân không, các tinh thể nước đá trong nguyên liệu sẽ thăng hoa mà không qua giai đoạn hóa lỏng. Khoảng 90% lượng nước, độ ẩm trong nguyên liệu được lấy đi.

4. Giai đoạn gia nhiệt cho sản phẩm khô hoàn thiện

Đây là giai đoạn cuối cùng trong quy trình sấy thăng hoa, nhiệt độ sấy sẽ điều chỉnh tăng dần từ 20-40 độ C, để làm bay hơi ẩm còn sót lại. Đảm bảo thực phẩn khô giòn, độ ẩm còn khoảng 1~4%.

Khi đã tới độ khô yêu cầu. Máy sẽ tự động ngắt và có thông báo đã hoàn thành xong quá trình sấy

IV. Ứng dụng của máy sấy thăng hoa

Với công dụng chính là sấy khô thực phẩm, vì thế tính ứng dụng và phạm vi sử dụng của các loại máy sấy thăng hoa là vô cùng linh hoạt.

Máy sấy thăng hoa có thể được sử dụng trong việc chế biến các loại thực phẩm như:

• Sử dụng máy sấy thăng hoa để sấy Sầu riêng, thanh long, bơ và rau củ, nấm

• Bảo quản các loại rau củ, quả: cải bó xôi, hành, tỏi…

• Chế biến và bảo quản thực phẩm tươi, sống: thịt heo, thịt bò, thịt gà…

• Ứng dụng trong việc sản xuất các loại bột ngũ cốc: bột ca cao, bột cà phê, bột ăn dặm cho bé, bột gừng…

• Sấy thăng hoa phù hợp trong việc bảo quản và chế biến dược liệu như: nấm, đông trùng hạ thảo, sâm ngọc linh…

Ngoài ứng dụng trong công nghiệp thực phẩm, máy sấy thăng hoa còn được ứng dụng trong lĩnh vực y tế, hóa sinh học và nhiều lĩnh vực khác.

V. Ưu nhược điểm của công nghệ máy sấy thăng hoa

Để có cái nhìn tổng quan về máy sấy thăng hoa, chúng ta cùng tìm hiểu chi tiết những ưu điểm và nhược điểm của phương pháp sấy khô thực phẩm bằng máy sấy thăng hoa.

1. Ưu điểm

• Công nghệ sấy thăng hoa giúp hình dáng, kích thước và màu sắc, hương vị, chất dinh dưỡng của thực phẩm gần như là được giữ nguyên. Thực phẩm sấy thăng hoa không hề bị co tóp hay rắn cứng mà nó vẫn giữ được hình dạng. màu sắc và hương vị như lúc tươi mới hái

• Sản phẩm sấy thăng hoa được tiệt trùng khá tốt, nhờ công nghệ tách nước và độ ẩm trong thực phẩm được giữ ở mức cực kỳ thấp. Với phương pháp sấy thăng hoa thực phẩm gần như đạt được độ khô tuyệt đối (<5% ẩm)

• Sấy thăng hoa giúp giúp kéo dài thời gian bảo quản thực phẩm. Các sản phẩm sấy bằng công nghệ sấy thăng hoa có thời gian bảo quản sử dụng lên tới 20 năm.

• Sấy thăng hoa giúp sản phẩm nhẹ, giúp giảm tối đa chi phí vận chuyển.

• Điểm đặc biệt mà chỉ có các sản phẩm sấy bằng công nghệ sấy thăng hoa làm được chính là khả năng khôi phục gần như nguyên vẹn hình dáng và kích thước ban đầu.

2. Nhược điểm

• Yêu cầu cao về nhân lực vận hành.

• Sản phẩm sấy thăng hoa có đặc tính giòn và dễ vỡ cũng là nhược điểm khi vận chuyển và đóng gói.

• Chi phí về năng lượng cao hơn các phương pháp sấy khac khác khoảng 50%-60%.

• Chi phí mua sắm máy móc và bảo trì đắt đỏ.

• Thực phẩm sấy thăng hoa có giá thành đến tay người tiêu dùng tuy chất lượng vượt trội, nhưng giá thành cao cũng là nhược điểm của công nghệ này.

V. Giá máy sấy thăng hoa

Giá máy sấy thăng hoa không phải thấp, đây là loại máy có giá thành cao nhất trong tất cả các loại máy sấy thực phẩm hiện nay. VITEKO là đơn vị chuyên sản xuất, lắp đặt các hệ thống sấy thăng hoa cá nhân hóa, phù hợp với nhu cầu sử dụng của từng khách hàng cụ thể.

Báo giá máy sấy thăng hoa cập nhật mới nhất

Tên sản phẩm	Giá – VNĐ
Máy sấy thăng hoa công nghiệp 50kg	820.000.000
Máy sấy thăng hoa 20kg	749.000.000
Máy sấy thăng hoa mini 5kg	135.000.000
Thiết bị sấy thăng hoa công nghiệp 100kg	1.170.000.000
Máy sấy thăng hoa mini 10kg	199.000.000
Hệ thống sấy thăng hoa công nghiệp 500kg	4.190.000.000

 

VI. Cách sử dụng máy sấy thăng hoa

Cách sử dụng máy sấy thăng hoa vô cùng đơn giản, bao gồm các bước cơ bản sau:

Bước 1: Sơ chế các sản phẩm sấy thăng hoa, sau đó xếp đều sản phẩm lên các khay sấy. Đảm bảo bề mặt tiếp xúc của sản phẩm với khay sấy càng lớn càng tốt. Bề mặt tiếp xúc với khay càng lớn thì khả năng truyền nhiệt càng nhanh, thơi gian sấy sẽ ngắn hơn.

Bước 2: Tiến hành cho các khay sấy vào buồng sấy và đóng nắp buồng sấy lại.

Bước 3: Tiến hành cài đặt các thông số cho quá trình sấy thăng hoa, gồm: Thời gian làm đông, nhiệt độ làm đông, cài đặt nhiệt độ lạnh của dàn ngưng tụ hơi nước, số công đoạn sấy ( đây là bước cài đặt quá trình sáy sẽ thay đổi qua bao nhiêu giai đoạn, mỗi giai đoạn sẽ có nhiệt độ và thời gian cụ thể). Giá trị của các thông số này sẽ phụ thuộc vào loại sản phẩm cần sấy.

Bước 4: Máy sấy thăng hoa sẽ tự động làm việc theo các thông số đã cài đặt ở bước 3. Đợi khi máy hoạt động xong, mở nắp buồng sấy để lấy sản phẩm ra.

Trong quá trình sử dụng để máy móc được vận hành mượt mà, tăng tuổi thọ và thời gian sử dụng của Máy sấy thăng hoa, bạn cần lưu ý các vấn đề sau:

• Chọn vị trí đặt máy phù hợp: nên đặt trên những nền bằng, phẳng, khô ráo, vị trí đặt 2 chân trước cao hơn 2 chân sau khoản 10mm.

• Trong quá trình sử dụng sấy thăng hoa, người dùng cần chú ý giữ các vòng cao su luôn sạch sẽ, chống bám bụi.

• Thực hiện việc bơm chân không đúng cách, đúng theo quy định và hướng dẫn của nhà sản xuất.

• Các linh kiện và phụ kiện đi kèm như ống hút chân không, bộ phận tay nắm cửa, phích cắm, công tắc cần được lắp ráp và vận hành theo đúng kỹ thuật.

• Để tránh tình trạng hơi sương đọng trên kính khi sấy đông, người dùng có thể đặt các tấm che vào khoản giữa các khay sấy và cửa.

VITEKO là đơn vị chuyên sản xuất, lắp đặt các hệ thống sấy, máy sấy thăng hoa công nghiệp, gia đình cá nhân hóa, phù hợp với nhu cầu sử dụng của từng khách hàng cụ thể. Liên hệ với kỹ thuật chúng tôi qua hotline: 093.345.5566 để được tư vấn trực tiếp. Bạn cũng có thể tham khảo thêm nhiều mẫu máy sấy thực phẩm khác tại: ⏩ Máy sấy thực phẩm, trái cây, hoa quả Giá Tốt & Nhiều Loại