Than hoạt tính lọc nước

Than hoạt tính lọc nước là vật liệu lọc được sử dụng để loại bỏ tạp chất và độc tố trong nguồn nước. Nó hoạt động dựa trên khả năng hấp phụ mạnh nhờ cấu trúc rỗng với nhiều lỗ li ti. Các chất ô nhiễm được giữ lại bên trong các vi lỗ và rãnh nhỏ của than, giúp làm sạch và tinh khiết nguồn nước.

I. Cấu trúc và cơ chế hoạt động của than hoạt tính lọc nước

Than hoạt tính lọc nước hoạt động nhờ cơ chế hấp phụ, với mạng lưới lỗ rỗng dày đặc và bề mặt tiếp xúc rộng, hỗ trợ loại bỏ tạp chất, hóa chất độc hại và mùi khó chịu trong nước. Cụ thể, cấu trúc các lỗ siêu nhỏ và khe hở li ti trong than hoạt tính tạo nên diện tích bề mặt khổng lồ. Khi nước đi qua lớp lọc than hoạt tính, chất ô nhiễm sẽ bám chặt lên bề mặt này, nhờ vậy nước trở nên sạch và an toàn hơn cho sinh hoạt hoặc uống trực tiếp.

1.1. Cấu trúc của than hoạt tính lọc nước

Than hoạt tính lọc nước sở hữu cấu trúc rỗng đặc trưng, với hàng triệu lỗ nhỏ li ti tạo nên diện tích tiếp xúc cực lớn (khoảng 500 – 1500 m² trên mỗi gram). Nhờ cấu trúc này, than có khả năng hấp phụ vượt trội, loại bỏ tạp chất, hóa chất độc hại, mùi khó chịu và cả kim loại nặng trong nước, mang lại nguồn nước sạch an toàn cho sinh hoạt và uống trực tiếp.

Cấu trúc chi tiết của than hoạt tính:

• Lỗ xốp (Pores):
  • Micropores: Nhỏ hơn 2 nanomet, chủ yếu giữ lại khí, mùi và phân tử rất nhỏ.
  • Mesopores: Từ 2-50 nanomet, hỗ trợ hấp phụ phân tử lớn và giúp khuếch tán tốt hơn.
  • Macropores: Trên 50 nanomet, đóng vai trò dẫn chất ô nhiễm vào sâu bên trong than.
• Diện tích bề mặt: Rất lớn, có thể đạt hàng nghìn m² trên mỗi gam, tăng khả năng hấp phụ chất bẩn và kim loại nặng trong nước.
• Vật liệu: Sản xuất từ vỏ dừa, than đá, gỗ hoặc xương động vật, được nhiệt phân và hoạt hóa, tạo nên cấu trúc rỗng đặc trưng.
• Hình dạng: Có dạng hạt, dạng bột, dạng viên hoặc khối; mỗi loại phù hợp cho lọc than hoạt tính trong nước sinh hoạt, nước uống hoặc xử lý nước công nghiệp.

 

-> Tìm hiểu chi tiết về: Tính chất và cấu trúc than hoạt tính

1.2. Cơ chế động của than hoạt tính trong lọc nước

Than hoạt tính lọc nước vận hành chủ yếu dựa trên hai cơ chế chính: lọc cơ học và hấp phụ. Lọc cơ học giúp loại bỏ cặn bẩn và tạp chất kích thước lớn, còn hấp phụ xử lý hóa chất, mùi, vị lạ và màu không mong muốn thông qua bề mặt xốp đặc trưng của than.

Cụ thể hơn, cơ chế hoạt động của than hoạt tính trong lọc nước bao gồm:

• Cơ chế lọc cơ học (vật lý):
  • Than hoạt tính lọc nước có kết cấu xốp với vô số lỗ nhỏ và khe hở.
  • Khi nước đi qua, các hạt và tạp chất lớn hơn kích thước lỗ sẽ bị chặn lại trên bề mặt than, tương tự như một lớp lưới lọc.
  • Cơ chế lọc cơ học giúp loại bỏ cặn bẩn, chất lơ lửng và một phần vi khuẩn trong nước.
• Cơ chế hấp phụ:
  • Bề mặt xốp có diện tích tiếp xúc rất lớn, tạo điều kiện cho hấp phụ diễn ra mạnh mẽ.
  • Than hoạt tính hút và giữ lại chất hóa học, mùi, màu, vị lạ cùng các chất hữu cơ hòa tan trong nước.
  • Những tạp chất này gồm clo, benzen, hợp chất hữu cơ ô nhiễm và các chất gây mùi khó chịu.
  • Quá trình diễn ra trên bề mặt và sâu bên trong các lỗ xốp, giúp nước sạch hơn và an toàn hơn cho sinh hoạt.

II. Ứng dụng của than hoạt tính lọc nước

Than hoạt tính có rất nhiều ứng dụng quan trọng trong lọc nước, chức năng chính của nó là loại bỏ các chất ô nhiễm, mùi, vị, cải thiện chất lượng nước, đảm bảo an toàn cho người sử dụng. Cụ thể, than hoạt tính sẽ hấp phụ các chất hữu cơ, chất độc hại, kim loại nặng, clo, đồng thời loại bỏ hết những tạp chất, cặn bẩn, và vi khuẩn có hại bên trong nước thô.

Ứng dụng chính của than hoạt tính trong lọc nước:

2.1. Lọc nước sinh hoạt

Được dùng trong hệ thống lọc nước gia đình, đặc biệt cho nước giếng khoan, nước máy, nước đầu nguồn, nhằm giảm mùi, vị lạ, màu sắc và các chất ô nhiễm.

Các loại hệ thống lọc nước sinh hoạt sử dụng than hoạt tính phổ biến:

• Hệ thống lọc thô
• Hệ thống lọc tổng đầu nguồn
• Hệ thống lọc tinh
• Hệ thống lọc nước nhiễm phèn
• Hệ thống lọc nước giếng khoan nhiễm sắt
• Hệ thống lọc nước nhiễm canxi (nước cứng)

2.2. Lọc nước uống

Giúp loại bỏ clo, hợp chất hữu cơ và chất gây ô nhiễm, tạo ra nước uống an toàn và tinh khiết hơn.

Các loại hệ thống lọc nước uống sử dụng than hoạt tính phổ biến:

• Hệ thống máy lọc nước gia đình
• Hệ thống lọc nước uống công cộng (Trường học, bệnh viện, trạm y tế,...)
• Bình lọc nước than hoạt tính

2.3. Xử lý nước thải

Than hoạt tính lọc nước giữ vai trò quan trọng trong xử lý nước thải, đặc biệt trong việc hấp phụ chất ô nhiễm hữu cơ, khử màu, khử mùi và giảm kim loại nặng.

Nhờ cấu trúc rỗng với bề mặt tiếp xúc lớn, than hoạt tính giúp tăng cường khả năng giữ lại tạp chất ô nhiễm, giúp cải thiện chất lượng nước thải trước khi xả ra môi trường hoặc tái sử dụng.

Than hoạt tính được ứng dụng nhiều trong xử lý nước thải công nghiệp, xử lý nước thải sinh hoạt, xử lý nước cấp, nước thải có màu, mùi,…

2.4. Lọc nước công nghiệp

Được sử dụng trong ngành thực phẩm, dược phẩm và hóa chất, hỗ trợ đảm bảo chất lượng nước đầu vào và đầu ra.

Than hoạt tính trong các hệ thống lọc nước công nghiệp:

• Hệ thống xử lý nước cấp công nghiệp
• Hệ thống lọc nước uống công nghiệp
• Hệ thống lọc nước công nghiệp lớn

2.5. Khử mùi và vị

Có khả năng giữ lại các hợp chất gây mùi như mùi trứng thối (H2S), mùi clo sát trùng nồng nặng, mùi tanh từ tảo. Khử vị đắng từ kim loại hòa tan, vị mặn từ các loại muối,… giúp nâng cao chất lượng nước uống và nước sinh hoạt cũng như nước công nghiệp.

2.6. Loại bỏ kim loại nặng

Than hoạt tính có thể loại bỏ kim loại nặng khỏi nước và dung dịch nhờ cấu trúc rỗng và bề mặt tiếp xúc lớn, giúp hấp phụ ion kim loại.

Các kim loại nặng như chì, thủy ngân, cadmium và arsenic có thể được giảm bớt, góp phần cải thiện chất lượng nước và hạn chế nguy cơ ô nhiễm môi trường.

2.7. Ức chế sự phát triển của một số loại vi khuẩn có hại

Than hoạt tính có khả năng ức chế sự phát triển của một số vi khuẩn có hại. Tuy nhiên, nó không tiêu diệt trực tiếp vi khuẩn mà thông qua việc hấp phụ chất dinh dưỡng và các hợp chất độc hại, từ đó gián tiếp ảnh hưởng đến sự tồn tại và tăng trưởng của chúng.

III. Ưu điểm của than hoạt tính lọc nước

Than hoạt tính có nhiều ưu điểm trong lọc nước, bao gồm khả năng loại bỏ hiệu quả các chất ô nhiễm, cải thiện mùi, vị và màu sắc của nước, đồng thời an toàn cho sức khỏe. Đây cũng là giải pháp lọc nước kinh tế và thân thiện với môi trường.

Ưu điểm cụ thể của than hoạt tính trong lọc nước:

• Loại bỏ hiệu quả các chất ô nhiễm: Có khả năng hấp phụ mạnh các hợp chất hữu cơ, hóa chất, thuốc trừ sâu, kim loại nặng và nhiều tạp chất khác.
• Cải thiện mùi vị và màu sắc của nước: Giúp khử mùi hôi, mùi tanh và loại bỏ các chất tạo màu, mang lại nước trong, vị dễ chịu.
• An toàn cho sức khỏe: Được sản xuất từ nguyên liệu tự nhiên như gáo dừa, tre hoặc vỏ trấu, đảm bảo an toàn khi sử dụng.
• Chi phí thấp: So với các phương pháp lọc nước khác, lọc than hoạt tính có giá thành rẻ, không khó để tìm mua ngoài thị trường.
• Thân thiện với môi trường: Than hoạt tính lọc nước là vật liệu tự nhiên, không gây tác động xấu đến môi trường.
• Hiệu quả trong việc loại bỏ clo và hóa chất: Giúp hấp phụ clo cùng các hóa chất tồn dư, làm nước an toàn hơn cho sinh hoạt.
• Ức chế sự phát triển của vi khuẩn: Có thể hạn chế sự phát triển của một số vi khuẩn gây hại trong nước.
• Lọc sạch các cặn bẩn kích thước lớn: Giúp giữ lại cặn bẩn, hạt lơ lửng, làm cho nước trong và sạch hơn.

IV. Các loại than hoạt tính lọc nước

Thị trường than hoạt tính hiện có đa dạng sản phẩm với các đặc tính và công dụng riêng. Khi mua than hoạt tính, người mua nên nắm vững đặc điểm của từng loại vì nó sẽ hỗ trợ quá trình chọn lựa sản phẩm sao cho đáp ứng đúng nhu cầu sử dụng một cách tốt nhất.

4.1. Than hoạt tính dạng bột (PAC)

Loại than hoạt tính dạng bột sở hữu kích thước hạt nhỏ đã tạo nên diện tích bề mặt tiếp xúc lớn với khả năng hấp phụ mạnh mẽ.

• Kích thước: 0.2-0.5mm
• Ứng dụng: xử lý nước công nghiệp, khử mùi, khử màu,…
• Ưu điểm: diện tích bề mặt lớn, hấp phụ nhanh

Lưu ý: Mặc dù kích thước hạt nhỏ của than hoạt tính dạng bột (PAC) giúp tăng cường khả năng hấp phụ, tuy nhiên khi sử dụng và bảo quản sẽ có thể trở nên khó khăn hơn.

4.2. Than hoạt tính dạng hạt/mảnh (GAC)

Than hoạt tính dạng hạt/mảnh sẽ có kích thước lớn hơn dạng bột (Khoảng từ 0.2 đến 5mm hoặc hơn), hình dạng hạt/mảnh không đồng nhất. Loại than này nổi bật nhờ khả năng hấp phụ, độ bền cơ học cao và khả năng chống rửa trôi tốt khi tiếp xúc với nước.

• Kích thước: 1-5mm
• Ứng dụng: xử lý nước cấp, nước thải, lọc khí,…
• Ưu điểm: độ bền cao, khả năng tái sinh cao

Than hoạt tính GAC hoạt động theo cơ chế hấp phụ, nghĩa là các tạp chất, hóa chất hoặc hợp chất hữu cơ trong nước sẽ bị giữ lại trên bề mặt và trong cấu trúc xốp của than. Nếu nước chảy quá nhanh, thời gian tiếp xúc giữa nước và than sẽ không đủ, làm giảm hiệu quả hấp phụ.

4.3. Than hoạt tính dạng viên/khối (SBAC)

Than hoạt tính dạng viên/khối (SBAC), người dùng hay thường gọi là than hoạt tính viên nén. Có hình dạng trụ màu đen, độ cứng cơ học cao, khả năng hấp phụ hiệu quả, không dễ cháy và hoàn toàn không gây độc hại.

• Kích thước: 4-10mm (viên hình trụ 2-4cm)
• Ứng dụng: bể lọc nước giếng khoan, hệ thống lọc sinh hoạt,…
• Ưu điểm: dễ sử dụng, tuổi thọ cao

SBAC có cấu trúc chặt hơn so với dạng hạt, nên khả năng thẩm thấu của nước/khí qua khối lọc chậm hơn. Nếu tốc độ dòng nước quá cao, áp suất tăng sẽ làm giảm hiệu quả hấp phụ và có thể gây nứt hoặc phá vỡ cấu trúc than.

Ngoài các loại than công nghiệp, còn có một số loại than hoạt tính tự nhiên phổ biến như: than gáo dừa, than từ gỗ, và than từ tre,… Chúng được sản xuất từ nguyên liệu sinh học, có khả năng hấp phụ tốt, phù hợp cho các ứng dụng như lọc nước, khử mùi, lọc không khí,…

V. Than hoạt tính lọc nước dùng được trong bao lâu

Tuổi thọ của than hoạt tính phụ thuộc vào nhiều yếu tố quan trọng bao gồm chất lượng nước đầu vào, tần suất sử dụng và điều kiện bảo quản. Khi chúng ta nắm rõ thông tin này, ưu chi phí sẽ được tối ưu hơn đồng thời cũng đảm bảo hiệu quả lọc nước liên tục.

5.1. Thời gian sử dụng trung bình của than hoạt tính

Hệ thống lọc nước gia đình (3-6 tháng):

• Máy lọc nước tại vòi: 3-4 tháng với sử dụng trung bình
• Bình lọc nước để bàn: 4-5 tháng cho gia đình 4-5 người
• Hệ thống lọc tổng: 5-6 tháng với nước đầu vào chất lượng tốt

Bể lọc nước giếng khoan (6-12 tháng):

• Nước giếng sạch ít ô nhiễm: 10-12 tháng
• Nước giếng ô nhiễm mức độ trung bình: 6-8 tháng
• Nước giếng ô nhiễm nặng: 4-6 tháng cần thay thế

Than hoạt tính cao cấp (3-4 năm):

• Than hoạt tính nhập khẩu chất lượng cao
• Sử dụng với nguồn nước ít ô nhiễm
• Bảo trì đúng quy trình và định kỳ

5.2. Yếu tố ảnh hưởng đến tuổi thọ than hoạt tính

Chất lượng nước đầu vào:

• Nước nhiễm kim loại nặng: Giảm 50% tuổi thọ dự kiến
• Nước chứa nhiều hóa chất: Giảm 40% thời gian sử dụng
• Nước có nhiều cặn bẩn lơ lửng: Giảm 30% hiệu quả

Lưu lượng nước qua hệ thống:

• Lưu lượng cao: Than nhanh chóng đạt điểm bão hòa
• Lưu lượng thấp: Than sử dụng được lâu hơn
• Thời gian tiếp xúc tối ưu: 3-5 phút cho hiệu quả tốt nhất

Mức độ ô nhiễm trong nước:

• Ô nhiễm nhẹ: Sử dụng được thời gian dài
• Ô nhiễm vừa phải: Tuổi thọ ở mức trung bình
• Ô nhiễm nghiêm trọng: Cần thay thế thường xuyên

Loại than hoạt tính sử dụng:

• Than hoạt tính gáo dừa: Tuổi thọ cao nhất từ 6 - 12 tháng
• Than đá hoạt tính: Tuổi thọ ở mức trung bình từ 3 - 6 tháng
• Than hoạt tính vỏ trấu: Tuổi thọ ở mức trung bình từ 3 - 6 tháng

Khi sử dụng, cần lưu ý rằng than hoạt tính có thể bị giảm khả năng hấp phụ khi bị tràn nước hoặc khi chất ô nhiễm bám vào bề mặt. Vì thế mà chúng ta phải kiểm tra và thay thế than định kỳ. Cụ thể, VITEKO sẽ tiếp tục ở nội dung bên dưới.

5.3. Dấu hiệu cần thay thế than hoạt tính lọc nước

Nước có mùi và vị lạ trở lại:

• Mùi clo xuất hiện trở lại rõ rệt
• Vị kim loại trong nước uống
• Mùi hôi khó chịu không thể khử được

Màu sắc nước thay đổi bất thường:

• Nước chuyển sang màu vàng do sắt
• Nước có màu nâu do mangan
• Nước đục, xuất hiện cặn lơ lửng

Lưu lượng nước giảm đáng kể:

• Áp lực nước yếu đi rõ rệt
• Tốc độ lọc chậm hơn bình thường
• Nước chảy không đều và ngắt quãng

Than thay đổi tính chất vật lý:

• Than từ màu đen chuyển sang nâu đỏ
• Xuất hiện cặn bẩn bám dính bề mặt
• Than vỡ vụn bất thường hoặc nát nhão

Nguyên tắc quan trọng: Khi xuất hiện 2 trong 4 dấu hiệu trên, cần tiến hành thay thế than hoạt tính ngay lập tức để đảm bảo chất lượng nước và sức khỏe của người sử dụng.

-> Xem thêm nội dung: Cách hoàn nguyên - Tái sinh than hoạt tính lọc nước

VI. Bảng giá than hoạt tính lọc nước cập nhật mới nhất

*Bảng báo giá than hoạt tính lọc nước mới cập nhật

Loại than hoạt tính	Nguồn gốc xuất xứ	Giá (VNĐ/kg)
Than hoạt tính dạng bột (PAC)	Việt Nam, Ấn Độ, Trung Quốc	25.000 - 35.000
Than hoạt tính dạng hạt (GAC)	Hà Lan, Trung Quốc, Ấn Độ, Việt Nam	25.000 - 30.000
Than hoạt tính gáo dừa	Việt Nam	25.000 - 90.000
Than đá hoạt tính	Việt Nam	45.000 - 70.000
Than hoạt tính vỏ trấu	Việt Nam	50.000 - 80.000
Than hoạt tính dạng viên nén	Việt Nam	70.000 - 120.000

LƯU Ý: Giá than hoạt tính lọc nước mà VITEKO đưa ra có mục đích giúp khách hàng tham khảo. Mức giá trên có thể thay đổi tùy vào nơi bán than hoạt tính, nguồn gốc xuất xứ (nơi sản xuất), độ tinh khiết, kích thước/mesh,…

Ngoài ra khi mua than hoạt tính với số lượng lớn thì chi phí cần đầu tư cũng khác với khi mua lẻ. Cụ thể, 1kg có giá khoảng 25.000VNĐ, nhưng khi mua 25kg trở lên, than hoạt tính theo giá sỉ thì chỉ từ 600.000VNĐ, quý khách sẽ tiết kiệm hơn.

VII. Hướng dẫn sử dụng và bảo quản than hoạt tính lọc nước

Hiểu rõ cách dùng than hoạt tính lọc nước quyết định trực tiếp đến hiệu quả lọc và tuổi thọ của sản phẩm. Than hoạt tính chất lượng cao nhưng nếu sử dụng không đúng cách vẫn không thể phát huy được tối đa hiệu quả.

7.1. Các bước sử dụng than hoạt tính lọc nước

Sử dụng than hoạt tính cơ bản và đơn giản nhất chỉ trong 4 bước:

• Bước 1: Chuẩn bị than hoạt tính và rửa kỹ để loại bỏ bụi bẩn
• Bước 2: Đặt than hoạt tính vào túi lọc hoặc ngăn lọc chuyên dụng trong hệ thống lọc
• Bước 3: Vận hành cho nước chảy qua lớp than hoạt tính
• Bước 4: Thay thế than hoạt tính định kỳ

Nội dung sẽ được đề cập cụ thể và chính xác hơn qua bài viết [Cách sử dụng than hoạt tính lọc nước] đơn giản, hiệu quả.

7.2. Cách bảo quản than hoạt tính trong lọc nước

Bảo quản trước khi đưa vào sử dụng:

• Lưu trữ ở nơi khô ráo, thông thoáng và mát mẻ
• Tránh hoàn toàn ánh nắng trực tiếp và độ ẩm cao
• Đóng kín bao bì để ngăn ngừa hấp thụ tạp chất từ không khí
• Không đặt gần các hóa chất hoặc nguồn mùi mạnh

Bảo quản trong quá trình vận hành:

• Thực hiện vệ sinh định kỳ toàn bộ hệ thống lọc
• Tránh để than khô hoàn toàn trong thời gian dài
• Kiểm tra và thay thế khi phát hiện dấu hiệu hư hỏng
• Ghi chép thời gian sử dụng để theo dõi tuổi thọ

Tái sử dụng than hoạt tính lọc nước:

• Phơi khô hoàn toàn trước khi tiến hành rửa sạch
• Rửa bằng nước sạch, tuyệt đối không sử dụng hóa chất
• Giới hạn tối đa 2-3 lần tái sinh cho mỗi lô than
• Thay thế hoàn toàn khi hiệu quả lọc giảm rõ rệt

Có thể tham khảo nội dung chi tiết về cách [Hoàn nguyên than hoạt tính] hiệu quả, tiết kiệm chi phí tối đa!

Hãy gọi ngay hotline 093 345 5566 để được tư vấn miễn phí về vật liệu lọc nước giếng khoan cũng như giải pháp than hoạt tính lọc nước phù hợp nhất. VITEKO cam kết mang đến cho bạn sản phẩm chất lượng cao, dịch vụ chuyên nghiệp và giá thành hợp lý nhất. Liên hệ ngay hôm nay để bảo vệ sức khỏe gia đình với nguồn nước sạch an toàn!