Phân biệt than hoạt tính và than thường đơn giản

Nhiều người tiêu dùng vẫn nhầm lẫn giữa than hoạt tính và than thường do chúng có hình dáng tương tự. Than hoạt tính khác gì than thường câu trả lời nằm ở cấu trúc, khả năng hấp phụ và ứng dụng của nó. Bài viết này VITEKO sẽ hướng dẫn bạn phân biệt than hoạt tính và than thường đơn giản qua những dấu hiệu cụ thể.

I. Than hoạt tính khác gì than thường?

*Bảng so sánh sự khác biệt cơ bản giữa than hoạt tính và than thường

II. Cách phân biệt than hoạt tính và than thường đơn giản

VITEKO sẽ hướng dẫn 8 cách phân biệt than hoạt tính với than thường (Có thể áp dụng để phân biệt than hoạt tính thật và giả) đơn giản và dễ thực hiện nhất.

2.1. Phân biệt qua độ cứng

Độ cứng là dấu hiệu đầu tiên giúp quan sát than hoạt tính khác than thường dễ quan sát nhất. Quá trình hoạt hóa ở nhiệt độ cao, tăng độ cứng và làm cấu trúc than hoạt tính trở nên chắc chắn hơn.

Cầm một viên, thỏi than trong tay, dùng một lực nhẹ để thử bẻ, quan sát kết quả, nếu than hoạt tính thì có độ cứng rất cao, còn với than thường lại rất dễ vỡ.

Lưu ý: Đây chỉ là bước kiểm tra sơ bộ, nếu cần tim hiểu về độ chính xác cao, nên kết hợp cùng với các phương pháp khác.

2.2. Kiểm tra bằng nước (Phương pháp sủi bọt)

Hiện tượng sủi bọt xảy ra khi than hoạt tính tiếp xúc với nước. Không khí trong hàng triệu lỗ xốp sẽ thoát ra khi nước lấp đầy các khoang trống. Đây là phương pháp quan trọng nhất để phân biệt, vì nó dựa trên đặc tính vật lý cơ bản của than hoạt tính.

Chuẩn bị 2 cốc nước trong (hoặc nước bẩn), 2 mẫu than cần kiểm tra, cho mỗi mẫu than vào một cốc nước, theo dõi hiện tượng trong 2-3 phút đầu.

Nếu là than hoạt tính, nước sẽ có hiện tượng sủi bọt khi mạnh, tạo ra tiếng "xì xì" nhỏ khi bọt khí thoát ra, nước bẩn dần trở nên trong hơn có thể quan sát bằng mắt thường. Còn nếu là than thường, không có hiện tượng sủi bọt (hoặc rất ít), không có tiếng, nước không đổi màu.

Ngoài ra, than hoạt tính cũng có thể không sủi bọt khí khi là hàng giả, hết hạn sử dụng hoặc than đã bị ẩm ướt.

2.3. Kiểm tra tính kiềm (độ pH)

Phương pháp này giúp phân biệt than hoạt tính dựa trên tính chất hóa học. Đo pH ban đầu của nước bằng que test pH (hoặc quỳ tím), cho than vào nước, chờ 10-15 phút, đo lại pH và so sánh. Than hoạt tính sẽ làm tăng pH (nước kiềm hơn), than thường không làm thay đổi pH đáng kể.

2.4. Phân biệt bằng phương pháp đốt

Đây là cách phân biệt than hoạt tính dựa trên khả năng chịu nhiệt. Dùng bật lửa hoặc diêm thử đốt than, quan sát khả năng bắt lửa và cháy. Than hoạt tính rất khó bắt lửa, cháy chậm, không khói. Than thường thì lại dễ bắt lửa, cháy nhanh, có khói và mùi có thể ngửi được ngay lập tức.

Giải thích: Than hoạt tính đã qua xử lý nhiệt độ cao, nên rất khó có khả năng cháy trong điều kiện thường.

2.5. Phân biệt qua ngoại hình (dạng bột)

Phương pháp này chỉ áp dụng cho than dạng bột, giúp phân biệt than hoạt tính một cách trực quan.

Than hoạt tính dạng bột có màu Đen óng ánh, độ bóng nhẹ, bột rất mịn, đồng đều, khô ráo, không dính tay, độ đều của hạt có thể quan sát bằng mắt thường.

Đối với than thường, màu đen có độ xỉn cao, không bóng, bột thô, không đều, chạm vào sẽ có cảm giác hơi ẩm ướt, kết dính, nhìn sơ qua có thể thấy kích thước hạt cũng không được đồng đều.

2.6. Kiểm tra khả năng dẫn điện

Than hoạt tính có tính dẫn điện tốt, đây là đặc tính độc đáo để so sánh sự khác biệt với than thường.

Chuẩn bị bút thử điện hoặc đèn LED nhỏ (dùng pin), cho đầu dương và âm chạm vào than và quan sát xem đèn có sáng không. Than hoạt tínhsẽ có khả năng làm đèn sáng (dẫn điện). Ngược lại, than thường đèn sẽ không sáng (không dẫn điện).

2.7. Kiểm tra khả năng lọc chlorine

Đây là phương pháp thực tế nhất để kiểm tra hiệu quả của than hoạt tính.

Chuẩn bị nước máy có mùi chlorine rõ ràng, đổ vào 2 cốc riêng biệt, cho than vào một cốc, giữ nguyên cốc còn lại để đối chứng, sau 15-20 phút rồi ngửi thử. Than hoạt tính sẽ làm mùi chlorine giảm rõ rệt hoặc mất hoàn toàn. Còn nếu mùi không thay đổi thì đó là than thường.

Lưu ý: Đảm bảo nước có đủ nồng độ chlorine để nhận biết sự khác biệt.

2.8. Kiểm tra khả năng lọc khí NO2

Kiểm tra khả năng lọc khí NO2 thường được tiến hành trong phòng thí nghiệm.

Chuẩn bị 3 lọ thủy tinh trong suốt, 1 viên kim loại đồng, 2 nút bần (1 cái có ống dẫn khí), 10ml dung dịch axit nitric đậm đặc, mẫu than cần kiểm tra.

Cho viên đồng vào lọ + axit nitric → khí NO2 màu nâu đỏ, dùng ống dẫn khí phân phối vào 2 lọ còn lại, tiến hành cho than vào từng lọ để quan sát.

Màu nâu đỏ sẽ biến mất (hấp phụ NO2) nếu như đó là than hoạt tính. Còn màu sắc vẫn như cũ thì đó là than thường.

III. Những lưu ý quan trọng khi phân biệt than hoạt tính với than thường

Than hoạt tính khác gì với than thường không phải lúc nào cũng nhận biết được qua quan sát. Đặc biệt với than củi hoạt tính dạng viên hoặc thanh, phân biệt bằng mắt thường gần như bất khả thi.

Để phân biệt than hoạt tính chính xác nhất, bạn nên:

• Kiểm tra đồng thời 2-3 phương pháp
• Ưu tiên phương pháp sử dụng nước và kiểm tra độ cứng
• Quan sát kỹ từng chi tiết nhỏ
• Ghi chép kết quả để so sánh

Than hoạt tính giả thường có những dấu hiệu:

• Giá rẻ bất thường
• Không có tem nhãn rõ ràng
• Nguồn gốc không minh bạch
• Không có những chứng nhận chất lượng

IV. Câu hỏi thường gặp khi phân biệt than hoạt tính với than thường

Q1. Than củi có phải là than hoạt tính không?

Trả lời: Than củi không phải là than hoạt tính. Than hoạt tính là một dạng than được xử lý để tạo ra cấu trúc xốp, có khả năng hấp thụ cao hơn, trong khi than củi chỉ là than thông thường được tạo ra từ việc đốt gỗ hoặc vật liệu hữu cơ.

Q2. Tại sao than hoạt tính không sủi bọt?

Trả lời: Vì bề mặt của nó đã bị bão hòa, không còn khả năng hấp thụ thêm không khí hoặc khí. Cũng có khả năng đó là than hoạt tính giả, kém chất lượng.

Q1. Có thể dùng than thường thay than hoạt tính không?

Trả lời: Không nên dùng than thường để thay thế than hoạt tính lọc nước, đặc biệt trong các ứng dụng cần khả năng hấp phụ cao như lọc nước, khử mùi, trong y tế, xử lý nước thải.

Q3. Giá than hoạt tính cao hơn than thường bao nhiêu?

Trả lời: Giá than hoạt tính cao hơn than thông thường khoảng 5-20 lần do quá trình sản xuất phức tạp và khả năng hấp thụ tốt hơn của nó.

Mọi thông tin chi tiết về cách phân biệt than hoạt tính và than thường, giải đáp than hoạt tính khác gì than thường, than củi có phải là than hoạt tính không, đã được VITEKO phân tích ở nội dung trên. Nếu vẫn còn điều gì thắc mắc, vui lòng để lại bình luận hoặc liên hệ ngay qua hotline 093 345 5566 để chúng tôi có thể hỗ trợ kịp thời.