Thay vật liệu lọc nước giếng khoan định kỳ là cách hiệu quả để giữ nước trong sạch, loại bỏ mùi hôi và tránh hư hỏng thiết bị. Bài hướng dẫn này sẽ chỉ bạn cách thay tại nhà đơn giản, với các bước rõ ràng và dụng cụ dễ tìm.
Khi nguồn nước giếng khoan xuất hiện cặn bẩn, màu đục hoặc mùi khó chịu, đó là dấu hiệu vật liệu lọc phải được thay mới. Trong bài này bạn sẽ được hướng dẫn cụ thể cách thay vật liệu lọc nước giếng khoan đảm bảo đúng thứ tự, tiết kiệm chi phí và an toàn cho hệ thống lọc.
I. Lý do cần thay vật liệu lọc nước giếng khoan
Vật liệu lọc giếng khoan sau một thời gian sử dụng sẽ bám bẩn, bão hòa, mất khả năng lọc và dễ phát sinh mùi hôi hay tắc nghẽn. Việc thay thế định kỳ giúp duy trì hiệu suất, giữ nước đầu ra sạch, an toàn cho sức khỏe, bảo vệ thiết bị gia dụng và tăng tuổi thọ hệ thống lọc.

Những lý do cần thay vật liệu lọc nước giếng khoan cụ thể:
- Giảm hiệu quả lọc: Vật liệu giữ lại bùn đất, hóa chất, tạp chất. Khi cặn bẩn tích tụ, hạt lọc mất tác dụng, hiệu suất suy giảm và chất lượng nước đầu ra kém.
- Nước sau lọc không đạt tiêu chuẩn: Khi vật liệu bão hòa hoặc bẩn, nước lọc có thể đục, có mùi tanh khó chịu (Sắt) hoặc chứa nhiều tạp chất hơn.
- Nguy cơ ô nhiễm ngược: Vật liệu đã bão hòa dễ trở thành môi trường vi khuẩn, gây ô nhiễm ngược lại nguồn nước.
- Gây tắc nghẽn hệ thống: Cặn bẩn bám trên bề mặt vật liệu có thể làm tắc các bộ phận khác, giảm lưu lượng và gây hỏng hóc.
- Hao mòn vật liệu: Mỗi loại vật liệu có tuổi thọ nhất định. Sau thời gian sử dụng, chúng hao mòn, mất khả năng xử lý.
- Bảo vệ thiết bị gia dụng: Nước lọc kém có thể tạo cặn trong bình nóng lạnh, máy giặt, gây rỉ sét và giảm tuổi thọ thiết bị.
II. Thời điểm thích hợp để thay vật liệu lọc nước giếng khoan
Trong khoảng 3-4 tháng, hệ thống lọc nước giếng khoan, đặc biệt là lõi lọc số 1, thường bị bám nhiều cặn bẩn. Đây là giai đoạn cần tiến hành vệ sinh (sục rửa) lớp lọc thô để duy trì hiệu quả. Việc thay thế toàn bộ vật liệu lọc như cát, than hoạt tính phụ thuộc chất lượng nguồn nước và tần suất sử dụng. Với nước nhiễm phèn nặng, thời gian thay ngắn hơn; ngược lại, nguồn nước tốt có thể kéo dài tuổi thọ vật liệu.

Thời điểm cần vệ sinh vật liệu lọc:
- Dấu hiệu nhận biết: Hệ thống lọc chạy chậm hơn, công suất lọc giảm, nước sau lọc vẫn còn lẫn tạp chất.
- Hành động: Sục rửa các cột lọc để loại bỏ bùn đất, mảng bám, cặn tích tụ trên bề mặt vật liệu.
Thời điểm cần thay vật liệu lọc mới:
- Sau nhiều lần vệ sinh không hiệu quả: Nếu sau khi sục rửa mà nước vẫn kém chất lượng, cần thay vật liệu lọc mới.
- Dấu hiệu từ nguồn nước: Khi nước giếng khoan có phèn, mặn, kim loại nặng hoặc mùi lạ, cần thay sớm hơn bình thường.
Dấu hiệu từ vật liệu:
- Cát thạch anh: Thay định kỳ 6-12 tháng để loại bỏ tạp chất, bùn đất.
- Than hoạt tính: Khi hiệu quả khử mùi giảm rõ rệt, cần thay thế.
Cân nhắc theo chất lượng nước:
- Nguồn nước ít tạp chất: Vật liệu có thể dùng 2-3 năm.
- Nước nhiễm phèn nặng: Thời gian thay có thể chỉ 1-1.5 năm.
III. Các loại vật liệu lọc nước giếng khoan cần được thay thế
Những vật liệu thường được sử dụng trong hệ thống lọc nước giếng khoan và cần thay thế sau thời gian hoạt động gồm: sỏi đỡ, cát thạch anh, than hoạt tính, cát Mangan (hoặc các vật liệu xử lý sắt, mangan chuyên dụng như Birm, Filox), cùng với hạt trao đổi ion (Cation). Ngoài ra, hạt nâng pH và các loại hạt chuyên dụng khác cũng cần được thay khi đã hết tuổi thọ hoặc không còn khả năng lọc hiệu quả.

Các vật liệu cần thay thế và chức năng của chúng:
- Sỏi đỡ: Lớp này được đặt ở đáy, giúp phân phối dòng nước đều và hạn chế tắc nghẽn cho lớp vật liệu phía trên.
- Cát thạch anh: Giữ lại cặn lơ lửng, bùn đất và tạp chất trong nước giếng khoan.
- Than hoạt tính: Hấp phụ mùi, màu, clo dư, cùng các hợp chất hữu cơ gây hại.
- Cát Mangan (hoặc hạt Birm, Filox): Xử lý nước nhiễm sắt, mangan, asen và một số kim loại nặng.
- Hạt trao đổi ion (Cation): Làm mềm nước bằng cách loại bỏ ion Canxi (Ca²⁺) và Magie (Mg²⁺) gây ra hiện tượng nước cứng.
- Hạt nâng pH: Trung hòa nguồn nước giếng có tính axit, nâng pH đến mức an toàn.
IV. Hướng dẫn cách thay vật liệu lọc nước giếng khoan tại nhà
Để thay vật liệu lọc nước giếng khoan, đầu tiên là ngắt nguồn nước, tháo hệ thống lọc, đổ bỏ vật liệu cũ sau đó vệ sinh sạch cột lọc rồi mới tiến hành đổ vật liệu lọc mới theo đúng thứ tự. Cuối cùng là lắp lại cột lọc, nối ống nước và xả nước cho đến khi trong mới được sử dụng.

Chuẩn bị trước khi thay vật liệu lọc nước:
- Ngắt nguồn nước: Khóa van cấp nước vào hệ thống lọc để đảm bảo an toàn.
- Chuẩn bị vật liệu mới: Mua đúng loại vật liệu lọc phù hợp với hệ thống đang sử dụng.
- Dụng cụ: Cần vòi nước hoặc vòi xịt mạnh để vệ sinh cột lọc.
Các bước thực hiện:
- Tháo hệ thống lọc: Ngắt kết nối ống nước cấp và nước sau lọc ra khỏi cột để tách rời hệ thống.
- Tháo và vệ sinh cột lọc: Mở nắp trên cột, đổ toàn bộ vật liệu cũ ra ngoài. Dùng nước sạch rửa hết cặn bám trong cột.
- Đổ vật liệu lọc mới: Đặt lớp sỏi đỡ ở đáy. Lần lượt đổ các lớp vật liệu khác theo đúng thứ tự khuyến nghị từ nhà sản xuất. Ví dụ: sỏi đỡ > cát thạch anh > cát mangan > than hoạt tính gáo dừa > lớp nâng pH (nếu hệ thống có).
- Lưu ý: Tránh để vật liệu rơi vào ống dẫn nước trung tâm của cột, đặc biệt với cột composite/inox.
- Lắp lại cột lọc: Lắp van vào, nối lại đường nước cấp và nước sau lọc. Kiểm tra chặt chẽ các mối nối để tránh rò rỉ.
- Rửa vật liệu lọc: Mở van cấp nước, xả liên tục cho đến khi nước ra trong, không còn bụi bẩn rồi mới đưa vào sử dụng.
V. Những lưu ý khi tự thay vật liệu lọc nước giếng khoan
Khi tự thay vật liệu lọc nước giếng khoan, cần xác định loại vật liệu, khối lượng cần dùng và mua từ nguồn tin cậy. Sau đó tháo dỡ, vệ sinh hệ thống, lắp đặt vật liệu mới theo đúng thứ tự (sỏi đỡ, cát thạch anh, cát mangan, than hoạt tính), cuối cùng rửa sạch vật liệu mới cho đến khi nước ra trong.

Chuẩn bị và mua vật liệu lọc
- Xác định loại vật liệu cần thay: Kiểm tra hệ thống lọc đang dùng những loại vật liệu nào để chọn đúng (cát thạch anh, than hoạt tính, sỏi, cát mangan, hạt Birm/Filox).
- Chọn vật liệu phù hợp: Ưu tiên vật liệu chất lượng, đáp ứng tình trạng nguồn nước giếng khoan và nhu cầu gia đình.
- Mua vật liệu tại địa chỉ uy tín: Lựa chọn đơn vị cung cấp lớn, có thương hiệu để đảm bảo chất lượng và giá thành.

Tháo lắp hệ thống lọc
- Khóa van và ngắt điện: Trước khi thao tác, khóa van cấp nước và ngắt điện (nếu hệ thống có dùng điện).
- Tháo dỡ hệ thống: Tách các bộ phận của hệ thống lọc ra khỏi đường nước.
- Dọn sạch vật liệu cũ: Đổ hết vật liệu trong cột lọc, vệ sinh bình, loại bỏ toàn bộ cặn bẩn.

Sắp xếp và đổ vật liệu mới
- Rửa vật liệu mới: Súc rửa sơ bộ để loại bỏ bụi và mảng bám trước khi cho vào cột.
- Lắp đặt đúng thứ tự: Sắp xếp từ dưới lên: lớp hạt lớn chống tắc nghẽn, tiếp đến là các lớp nhỏ hơn, cuối cùng là than hoạt tính. Thứ tự thường dùng: sỏi đỡ > cát thạch anh > cát mangan > than hoạt tính.
- Đảm bảo độ dày và khoảng trống: Các lớp vật liệu đạt tổng độ dày tối thiểu 50cm, chừa khoảng không ở trên để thuận tiện thay thế sau này.

Việc thay vật liệu lọc nước giếng khoan không khó nếu bạn nắm rõ loại vật liệu, thứ tự lắp đặt và cách vệ sinh trước khi sử dụng. Thực hiện đúng các bước hướng dẫn sẽ giúp nguồn nước luôn sạch, bảo vệ sức khỏe và thiết bị. Hãy kiểm tra định kỳ và thay thế kịp thời để hệ thống lọc nước giếng khoan phát huy tối đa hiệu quả.
VITEKO - Chuyên lắp đặt hệ thống lọc nước giếng khoan chất lượng trên toàn quốc
Nếu bạn đang băn khoăn về cách thay vật liệu lọc nước giếng khoan hoặc cần hỗ trợ kỹ thuật tận nơi, hãy liên hệ ngay hotline 093 345 5566 để được tư vấn chi tiết và phục vụ nhanh chóng. Đội ngũ chuyên viên luôn sẵn sàng đồng hành cùng bạn để mang lại nguồn nước trong lành, an toàn cho gia đình.