Nước nhiễm chì: Nguyên nhân, tác hại, nhận biết và cách xử lý

Nước nhiễm chì là tình trạng nước có chứa hàm lượng chì (Pb) vượt quá mức đã được quy định (Theo tiêu chuẩn an toàn). Hàm lượng được quy định bởi Cơ quan Bảo vệ Môi trường Hoa Kỳ, nước uống chỉ được chứa 0.015 mg/L. Nếu con số vượt quá mức sẽ gây ra rất nhiều vấn đề, trong đó quan trọng nhất là sức khỏe trẻ em và phụ nữ mang thai.

I. Nguyên nhân gây ô nhiễm chì trong nước

Ô nhiễm chì trong nước xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, trong đó các đường ống nước bị ăn mòn, nước thải từ các cơ sở sản xuất công nghiệp, hoạt động khai thác khoáng sản là những nguyên nhân chính làm tăng hàm lượng chì trong nguồn nước, tạo ra nguy cơ đối với sức khỏe người sử dụng.

Nguyên nhân cụ thể làm nước bị nhiễm chì:

• Đường ống nước bị ăn mòn: Hệ thống ống dẫn nước, các bộ phận được chế tạo từ chì sẽ giải phóng vào nước khi xảy ra hiện tượng ăn mòn. Các đường ống có tuổi đời cao, xuống cấp, nhiều điểm hàn nối, các thiết bị chứa nước cũ đều có khả năng tạo ra tình trạng nhiễm chì.
• Nước thải công nghiệp: Các cơ sở sản xuất, đặc biệt là nhà máy chế tạo pin, ngành công nghiệp khác xả ra khối lượng lớn nước thải có chứa chì. Không có quy trình xử lý phù hợp, những nguồn thải này sẽ làm ô nhiễm cả nước ngầm lẫn nước mặt.
• Hoạt động khai thác khoáng sản: Công trình khai thác mỏ, gồm khai thác quặng chì, khiến chì xâm nhập vào nguồn nước ngầm và nước mặt. Nước mưa và dòng chảy bề mặt cuốn theo chì từ khu vực khai thác đến các nguồn nước xung quanh.
• Chất thải sinh hoạt: Rác thải, đặc biệt là rác thải điện tử, chứa hàm lượng chì nhất định. Khi bị đốt hoặc thải bỏ không đúng cách, chì có thể thấm xuống đất và nước.
• Sơn chứa chì: Thường thấy ở công trình kiến trúc cũ, khi sơn bị bong tróc, bị ăn mòn sẽ làm chì theo nước mưa hoặc dòng chảy xâm nhập vào nguồn nước.
• Đồ gia dụng: Một số vật dụng trong gia đình, đồ chơi trẻ em, gốm sứ, hoặc đồ hộp có thể chứa chì. Nếu được sản xuất hoặc sử dụng không đúng tiêu chuẩn, chì có thể thoát ra và gây ô nhiễm nguồn nước.

II. Tác hại của nước nhiễm chì

Sử dụng nước bị nhiễm chì dẫn đến các hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe con người, trong đó trẻ em và phụ nữ mang thai là những đối tượng dễ bị tổn thương nhất. Những tác động tiêu cực bao gồm tổn thương hệ thần kinh, giảm chức năng thận, thiếu máu, các rối loạn tim mạch, vấn đề sinh sản, và đặc biệt là những tổn hại đến quá trình phát triển của thai nhi.

2.1. Tác hại với trẻ nhỏ

Trẻ em có khả năng hấp thụ chì lên đến 40-50%, một tỷ lệ đáng để tâm. Vì thế mà nhiễm độc chì ở nhóm đối tượng là trẻ nhỏ vô cùng cao. Khi dùng nguồn nước ô nhiễm chì để nấu ăn, uống, vệ sinh hằng ngày cho trẻ sẽ không tránh được sự xâm nhậm của nước qua da, các cơ quan nội tạng như hệ tiêu hóa, đường ruột,… để lại hậu quả cực kỳ nghiêm trọng.

Theo Cơ quan Bảo vệ Môi trường Hoa Kỳ (EPA), tiêu chuẩn an toàn cho phép của hàm lượng chì trong nước uống là 0.015 mg/L (Đối với trẻ em). Các cơ quan như não bộ sẽ bị tổn thương nếu hàm lượng chì trong máu vượt quá 0.05 mg/L, đạt đến 0.1 đến 0.25 mg/L. Khi chạm ngưỡng 0.7 mg/L, sẽ gây rối loạn hành vi ở trẻ em.

Ô nhiễm chì trong nước sẽ làm tích tụ lượng chì trong các mô mềm, máu, xương. Qua thời gian sẽ ảnh hưởng trực tiếp lên hệ thần kinh trung ương, hệ thần kinh ngoại biên, chậm phát triển, khuyết tật,… Các trường hợp nghiêm trọng không mong muốn khác sẽ có thể xảy ra như co giật, hôn mê, tử vong.

2.2. Tác hại với phụ nữ mang thai

Tác động cụ thể của nước nhiễm chì đối với phụ nữ mang thai:

• Ảnh hưởng đến thai nhi: Làm chậm phát triển, tăng nguy cơ sinh non và sảy thai, tác động đến sự hình thành, phát triển não bộ của thai nhi và tăng tỷ lệ dị tật bẩm sinh.
• Ảnh hưởng đến mẹ: Làm đau đầu, mất ngủ, mệt mỏi, giảm trí nhớ, xuất hiện tình trạng đau bụng, rối loạn tiêu hóa, tăng huyết áp, suy giảm chức năng thận, tăng nguy cơ tiền sản giật.

2.3. Tác hại với người trưởng thành

Tác động cụ thể của nước nhiễm chì đối với người trưởng thành:

• Tăng huyết áp, ảnh hưởng đến chức năng tim mạch.
• Đau bụng, khó tiêu.
• Đau nhức xương khớp, làm tăng nguy cơ loãng xương.
• Đau đầu, mất trí nhớ tạm thời, suy giảm chức năng thần kinh.
• Giảm khả năng sinh sản.
• Giảm chức năng thận, có thể dẫn đến suy thận.

III. Cách nhận biết nước nhiễm chì

Nước nhiễm chì có đặc điểm chính là không có màu, không có mùi, không có vị, chính vì thế mà không thể nhận biết bằng mắt thường hay các giác quan khác. Cách để nhận biết ô nhiễm chì trong nước hiệu quả và chính xác nhất là dùng bộ test chuyên dụng, gửi mẫu nước cho đơn vị xét nghiệm, phân tích. Có thể quan sát các thiết bị như đường ống, vòi nước, chất liệu chì, nếu đã bị gỉ thì khả năng cao nguồn nước cũng đã bị nhiễm.

Chi tiết cách nhận biết nguồn nước nhiễm chì:

• Sử dụng bộ test nước: Quan sát màu sắc trên bộ test so với bảng màu (Thường đi kèm trong bộ test), sau đó xác định nồng độ chì.
• Gửi mẫu nước xét nghiệm: Phương pháp tốt nhất, lưu ý ghi rõ thông tin nguồn gốc, ngày lấy mẫu và những thông tin liên quan khác. Báo cáo xét nghiệm sẽ đánh giá chi tiết về chất lượng nguồn nước.
• Kiểm tra các thiết bị tiếp xúc với nước có chất liệu chì: Xuất hiện màu vàng ố, gỉ sét, bị ăn mòn.

Ngoài ra, nếu nguồn nước nhiễm chì nặng có khả năng cũng sẽ xuất hiện màu vàng nâu, có mùi hôi, vị kim loại,… Tuy nhiên đó cũng chỉ là khả năng, VITEKO cho rằng vẫn nên kiểm tra thông qua dụng cụ hoặc đơn vị chuyên môn.

IV. Cách xử lý nước nhiễm chì hiệu quả

Trước khi chọn cách giải quyết nguồn nước bị ô nhiễm chì, hãy tiến hành xác định nguồn gốc, xét nghiệm nồng độ chì bên trong. Kiểm tra lượng chì và xác nhận nó có vượt mức cho phép hay không (15ppb). Và các thiết bị như đường ống, vòi nước, bình nước,…

Sau khi đã xác định xong, bạn có thể tiến hành xử lý nước nhiễm chì bằng cách dùng máy lọc nước RO, máy lọc nước Nano, lắp đặt hệ thống lọc nước đầu nguồn,…

4.1. Máy lọc nước RO xử lý nước nhiễm chì

Sử dụng máy lọc nước RO được đánh giá là phương pháp có hiệu quả trong việc xử lý  ô nhiễm chì trong nước​. Hệ thống lọc nước RO hoạt động theo cơ chế thẩm thấu ngược, sử dụng áp suất từ bơm nước để thúc đẩy các phân tử nước di chuyển, qua đó loại bỏ kim loại nặng như chì, sắt cùng với vi khuẩn, vi rút khỏi nguồn nước.

Tuy nhiên, phương pháp xử lý nước nhiễm chì này cũng tồn tại những hạn chế. Nguồn nước sau khi được xử lý bằng máy lọc nước RO trở thành nước tinh khiết, phù hợp cho việc ăn uống nhưng không nên sử dụng cho các hoạt động sinh hoạt khác do không duy trì được các khoáng chất thiết yếu cho cơ thể.

Theo báo cáo của WHO: "Nước tinh khiết không chỉ làm nước hoàn toàn khử khoáng, có đặc điểm cảm quan không đạt yêu cầu, mà nó còn có một số ảnh hưởng bất lợi nhất định đến cơ thể người và động vật."

4.2. Máy lọc nước Nano xử lý nước nhiễm chì

Sử dụng máy lọc nước Nano được coi là một trong những phương pháp xử lý nước nhiễm chì có hiệu quả thông qua việc ứng dụng công nghệ lọc nước tiên tiến hàng đầu, giúp loại bỏ các tạp chất đồng thời có khả năng ức chế, kháng khuẩn.

Ưu điểm của phương pháp xử lý nước nhiễm chì bằng công nghệ Nano là có nhiều lợi ích đáng chú ý như: mức độ an toàn cao khi có thể uống trực tiếp mà không cần phải đun sôi. Các vi rút, vi khuẩn và cả chì được loại bỏ đến 99,9%. Đây thực sự là phương pháp xử lý nước nhiễm chì có hiệu quả được nhiều hộ gia đình lựa chọn.

Bên cạnh đó, các khoáng chất được điều chỉnh cấu trúc giúp cơ thể hấp thụ dễ dàng hơn, từ đó phòng ngừa được các bệnh lý như thiếu canxi, sỏi thận… Các khoáng chất cần thiết được duy trì ở mức tối đa và phù hợp khi sử dụng cho cả người cao tuổi lẫn trẻ em.

4.3. Thiết kế, lắp đặt hệ thống lọc đầu nguồn xử lý nước nhiễm chì

Được lắp đặt tại vị trí đầu nguồn cấp nước vào nhà, hệ thống này có tác dụng lọc sạch nước trước khi phân phối đến các thiết bị sử dụng nước trong gia đình.

Trang bị nhiều tầng lọc, có khả năng loại bỏ các tạp chất, cặn bẩn, rỉ sét, kim loại nặng, và các chất gây ô nhiễm khác. Bảo vệ các thiết bị sử dụng nước trong nhà, kéo dài tuổi thọ và giảm chi phí bảo trì.

Hệ thống lọc tổng đầu nguồn có khả năng loại bỏ chì, kim loại nặng, cặn bẩn, vi khuẩn, và các tạp chất khác có trong nước, giúp nguồn nước đầu ra đạt tiêu chuẩn an toàn cho sinh hoạt.

Nước bị nhiễm chì có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, đặc biệt là đối với trẻ em và phụ nữ mang thai. Việc sử dụng hệ thống lọc nước đầu nguồn giúp loại bỏ nguy cơ này, bảo vệ sức khỏe cho toàn bộ gia đình.

Nước nhiễm chì và các tạp chất khác có thể làm hỏng các thiết bị sử dụng nước như máy giặt, bình nóng lạnh, vòi sen,... Hệ thống lọc tổng giúp bảo vệ các thiết bị này, tiết kiệm chi phí sửa chữa và thay thế.

Mặc dù có chi phí đầu tư ban đầu, nhưng việc sử dụng hệ thống lọc tổng đầu nguồn có thể giúp tiết kiệm chi phí về lâu dài, do giảm thiểu chi phí sửa chữa thiết bị, giảm lượng chất tẩy rửa cần thiết, và giảm nguy cơ mắc bệnh do nước nhiễm bẩn.

VITEKO cung cấp dịch vụ tư vấn giải pháp xử lý ô nhiễm chì trong nước​ hiệu quả hoàn toàn miễn phí. Liên hệ ngay qua hotline 093 345 5566, chúng tôi sẽ tiến hành kiểm nghiệm và xác định độ nồng độ chì trong nước, sau đó tiến hành thiết kế hệ thống lọc nước giếng khoan bị nhiễm chì phù hợp với nhu cầu, tiết kiệm chi phí một cách tốt nhất cho Quý Khách Hàng.